Home
January 14 2011
January 13 2011
January 12 2011
January 11 2011
January 10 2011
January 7 2011
January 6 2011
January 5 2011
January 4 2011
January 3 2011
December 31 2010
December 30 2010
December 29 2010
December 27 2010
December 23 2010
December 23 2010
December 22 2010
December 21 2010
December 20 2010
December 18 2010
December 17 2010
December 16 2010
December 15 2010
December 14 2010
December 13 2010
December 11 2010
December 10 2010
December 9 2010
December 8 2010
December 7 2010
December 6 2010
December 4 2010
December 3 2010
December 2 2010
December 1 2010
November 30 2010
November 29 2010
November 12 2010
November 11 2010
November 3 2010
November 2 2010
November 1 2010
October 21 2010
October 16 2010
October 13 2010
October 12 2010
October 8 2010
October 7 2010
October 6 2010
September 30 2010
September 29 2010
September 28 2010
September 27 2010
September 25 2010
September 24 2010
September 23 2010
September 22 2010
September 21 2010
September 20 2010
September 15 2010
August 21 2010
August 18 2010
August 17 2010
August 16 2010
August 14 2010
August 9 2010
August 7 2010
August 6 2010
August 5 2010
August 2 2010
July 31 2010
July 30 2010
July 29 2010
July 28 2010
July 24 2010
July 23 2010
July 22 2010
July 21 2010
July 20 2010
July 19 2010
July 17 2010
July 16 2010
July 14 2010
July 13 2010
July 10 2010
July 9 2010
July 8 2010
July 7 2010
July 6 2010
July 5 2010
July 3 2010
July 2 2010
July 1 2010
June 30 2010
June 29 2010
June 28 2010
June 26 2010
June 25 2010
June 24 2010
June 23 2010
June 22 2010
June 21 2010
June 17 2010
June 16 2010
June 15 2010
June 14 2010
June 12 2010
June 11 2010
June 10 2010
June 9 2010
June 8 2010
June 5 2010
June 4 2010
June 3 2010
June 2 2010
June 1 2010
May 31 2010
May 29 2010
May 28 2010
May 27 2010
May 26 2010
May 25 2010
May 24 2010
May 22 2010
May 21 2010
May 20 2010
May 19 2010
May 18 2010
May 15 2010
May 14 2010
May 13 2010
May 12 2010
May 11 2010
May 10 2010
May 8 2010
May 7 2010
May 6 2010
May 5 2010
May 4 2010
May 3 2010
May 1 2010
April 30 2010
April 29 2010
April 28 2010
April 27 2010
April 26 2010
April 24 2010
April 23 2010
April 22 2010
April 21 2010
April 20 2010
April 19 2010
April 17 2010
April 16 2010
April 15 2010
April 14 2010
April 13 2010
April 12 2010
April 10 2010
April 9 2010
April 8 2010
April 7 2010
April 6 2010
April 5 2010
March 31 2010
March 30 2010
March 29 2010
March 27 2010
March 26 2010
March 25 2010
March 23 2010
March 22 2010
March 20 2010
March 19 2010
March 18 2010
March 17 2010
March 15 2010
March 13 2010
March 12 2010

PINOY HOT LINE
ni Even Demata
November 3, 2010 / Toro tabloid / Page 10

DAMBANA NG KAGITINGAN

Ang tamang pagbigkas ng PHLRC ay PIL-RC.

***

KINALKAL ng inyong lingkod ang mundo ng internet kahapon partikular na ang lalawigan ng Bataan kung saan matatagpuan ang Mount Samat National Shrine.

Marami tayong nakalap na impormasyon hinggil sa 92 metro na krus na ito na sakop ng Pilar sa nasabing lalawigan. 

Ang naturang krus ay pinangalanang “Dambana ng Kagitingan” (Shrine of Valor) kung saan inalay ito sa mga sundalong Filipino kasama ang mga sundalong Amerikano na matapang na nakipagbakbakan sa Japanese forces noong World War 2.

Ang Dambana ng Kagitingan ay itinayo sa pamamahala ni dating Pangulong Ferdinand Marcos noong Ika-14 ng Abril 1966. Matatagpuan ito sa layong 130 kilometro mula sa Maynila. 

Marahil, marami na sa atin ngayon ang nakakalimot sa kasaysayang ito, kaya muling ipapaalala ng Pinoy Hot Line ang history ng Dambana ng Kagitingan, na tumutukoy sa Bataan Death March. 

Ang Bataan Death March ay ang sapilitang pagpapalakad sa mahigit kumulang 70,000 bilanggo ng digmaan (prisoners of war o POW) na binubuo ng mga Filipino at Amerikano na nadakip ng mga Hapon sa kasagsagan ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Nagsimula noong 9 Abril 1942, ang pagmartsang ito ay nag-umpisa sa Mariveles, Bataan patungong San Fernando, Pampanga (na umabot ng 88 kilometro ang layo), hanggang Capas, Tarlac at muling naglakad ng layong 13 kilometro hanggang sa matunton ang Himpilang O’Donnell. Tumagal ang pagmamartsang ito ng anim na araw. 

Noong Marso 11, 1942, sa utos ni Pangulong Theodore Roosevelt, Jr., nilisan ni Heneral Douglas MacArthur, kasama ang ilang tropang Amerikano, ang Corregidor patungong Australia. Sa pag-alis ng heneral, itinalaga si Jonathan Mayhew Wainwright IV bilang kahalili nito sa Corregidor, at si Heneral Edward P. King naman ang siyang naatasang mamuno sa pakikipagdigmaan sa Bataan. Unti-unting naramdaman ng kawal ng mga Amerikano ang paghina ng kanilang hukbo laban sa mga atake ng bansang Hapon. Maliban dito, naging madalang na rin ang pagdating ng mga rasyong pagkain, gamot at sandata mula Estados Unidos, at patuloy na dumarami ang nagkakasakit at napipinsala. Dahil dito, wala ng ibang alternatibo kundi ang pagsuko sa mga Hapon.

Ang pagbagsak ng Bataan noong Abril 1942 ay naging mabigat na dahilan upang humina ang depensa at tuluyang magapi ang Corregidor isang buwan ang makalipas. Ang pagsukong ginawa ng mga Amerikano sa Bataan ay siyang naging hudyat sa pagtatapos ng digmaan dito. Ngunit kasabay ng nasabing pagsuko at pagbandera ng puting watawat ay ang anim na araw na pagpapahirap sa mga sundalong Filipino at Amerikano sa tinaguriang Death March. 

Kinilalang Death March, ang sapilitang pagmamartsa na ito ay nagdala ng matinding pahirap at trahedya sa mga sundalong napabilang dito. Ang mga sundalong Filipino at Amerikano na lumaban para sa depensa ng Bataan ay itinuring na mga bilanggo ng digmaan, o mas kilala bilang prisoners of war (POW). Sa pagsukong ginawa ni King kay Heneral Masaharu Homma, ipinaalam niya sa huli na marami sa kanyang pangkat ang may karamdaman at nagugugutom. Dahil dito, iminungkahi ni King kay Homma na siya na mismo ang magdadala sa mga sundalo sa Himpilan ng O’Donnel gamit ang kanilang sasakyang pangmilitar. Ngunit di ito inalintana ni Homma, bagkus ay pinanindigan nito na maging ang mga may kapansanan ay kinakailangang makilahok sa martsang magaganap patungo sa kampo na siyang magsisilbing kulungan ng mga bilanggo.

Umabot ng anim na araw ang nasabing martsa. Sa kasagsagan ng init ng araw, ang mga bilanggo ng digmaan ay walang tigil na pinaglalakad habang sila’y tinututukan ng baril ng mga Hapon. Nilakad nila ang kahabaan ng Mariveles, Bataan patungong San Fernando, Pampanga. Sa mga pagkakataong sila ay “pinagpapahinga,” sila ay puwersahan ding pinapaupo sa ilalaim ng matinding sikat ng araw ng walang anumang lilim. Ang sino mang manghingi ng tubig na maiinom ay kaagad na pinapatay. 

Sa unang yugto pa lamang ng martsa ay marami na ang namatay. Ang mga nanghihina at nabubuwal sa pila ng martsa ay binabayoneta ng mga Hapon, o di kaya’y pinagbabaril. Ang ilan sa kanila ay inaabuso at malabis na sinasaktan, habang ang iba naman ay hinahayaan na lamang masagasaan ng mga rumaragasang sasakyang-militar ng Hapon.

Gutom at uhaw, ang mga bilanggo ay lalong naghirap at ang kanilang buhay ay higit na nameligro. Minsan din silang binigyan ng pagkain, ngunit tila hayop silang pinakain ng mga panis na kanin. Nang sapitin nila ang Capas, Tarlac, animo hayop na iginapos ng mga sundalong Hapon ang mga bilanggo. Sa gabi, sila ay pinapatulog sa isang tila bodegang kwarto – masikip at madilim, at ang mga bilanggo ay parang mga sardinas na nagsisiksikan doon. Sa kasikipan, hirap na silang makagalaw, at halos mag-agawan sa hanging nilalanghap. Ang ilan sa kanila ay hindi na inabutan ng bukas, habang ang iba’y nagising sa piling ng mga nasawi na nilang kasamahan.

Mahigit kalahati na ang kanilang natatahak nang sila’y ibiyahe sa mga tren. Sa loob ng masisikip at maiinit na kahon ay marami na naman sa kanila ang namatay. Ang mga nakaligtas ay muling pinaglakad ng pitong milya hanggang sapitin nila ang Himpilan ng O’Donnell. Humigit kumulang sa 10,000 sa mga bilanggo ang namatay samantalang ang iba ay matagumpay namang nakatakas at narating ang kagubatan. Halos 54,000 na lamang ang nakarating sa kanilang piitan. 

Sa darating na Nobyembre 38, baka magtungo ang Pinoy Hot Line Riders Club sa Dambana ng Kagitingan.

Kuwentuhan ulit tayo bukas.    

© 2009 Pinoy Hot Line Clan & Civic Organization Official Website